Bir duş başlığı genellikle parlak gümüşi bir görünüme sahiptir, katı metal sanılabilir. Ancak, ana malzeme sıklıkla plastiktir. Tipik katman bileşimi plastik bir baz üzerinde krom / nikel / bakırdır.
Dekoratif krom kaplamalar bölgeye bağlı olarak 0,5 μm veya daha az, nikel kaplama 5 - 10 μm, bakır katman ise 30 μm veya daha kalındır. X-ışını floresans (XRF) yöntemi kullanılarak tahribatsız bir ölçüm yapılabilir.
Şekil 1 FISCHERSCOPE® X-RAY XDLM® cihazı ile ölçümü göstermektedir. Ölçümü gerçekleştirmek için plastik bir taban üzerindeki krom, nikel ve bakır kaplamaları belirleyen bir ölçüme ürünü kullanılmıştır.
Bu ölçümde aşağıdaki noktalar; Şekil 2 dikkate alınmalıdır. Numunenin dedektöre hizalanması (proprtional counter) .
Ölçüm her zaman en yüksek noktada yapılmalıdır. Ek olarak, dedektörün ölçüm cihazında nasıl konumlandığını bilmek önemlidir. Duş başlığı detektöre uzunlamasına yerleştirilmişse, ölçüm konumunun küçük yer değiştirmelerinin sonuç üzerinde büyük etkileri yoktur.
Parçayı Eğmekten Kaçının
Numune eğri konulandırılmamalıdır, yani ölçülecek nokta kesinlikle yatay olmalıdır. Örnekte genellikle düz yüzey olmadığından bu gereksinime özellikle dikkat edilmelidir.
Ölçüm noktasında netliğin tam olmasına dikkat edin
Netlik ölçüm noktasında doğru değilse, yazılım yanlış bir ölçüm mesafesi kabul eder. Bu da hatalı ölçümlere yol açabilir.
XRF doygunluk kalınlığı
XRF ölçümünün kalınlık sınırları vardır. Kaplama kalınlığı çok fazlaysa, doyma riski vardır. Bu sınır, mevcut bir ölçüm uygulaması için WinFTM® yazılımına sahip cihazlarda uygun modüllerle hesaplanabilir.
Şekil 3, bakır ve nikel kaplamaların sırasıyla 0,2 μm ve 7,5 μm kalınlığında olduğu varsayımıyla bakır kaplama için ölçüm aralığı limiti belirlenmiştir. Bunların altındaki krom kaplama için ölçüm aralığı yaklaşık 1 ila 25 μm'dir.
Cr / Ni / Cu kaplamaların kaplama kalınlıklarını alternatif bir seçenek olarak kulometrik metotla belirlemek mümkündür. Bu yöntemde, kaplamalar ölçüm alanında art arda kimyasallarla sökülürek ve kaplama kalınlığı, COULOSCOPE® CMS ile belirlenir.
Tablo1 ölçülen kaplama kalınlıklarını gösterir: XRF yöntemiyle, kulometrik ölçüm alanının her birinin çevresinde dört farklı nokta ölçülmüştür. Kulometrik sonuçların her biri, her bir kaplama cinsi için ayrı bir ölçümden oluşur. İki yöntem için ölçülen değerler birbirine çok yakındır, ancak bazen uygulamada, yöntemlerin tam olarak aynı sonuçlara ulaşmadığı görülebilir.
Farklılıkların nedenleri numunenin XRF ölçümünde konumlandırılmasından veya kaplamalardaki homojen olmayan özellikler de rol oynayabilir. Bakır kalınlığının yüksek olması, numunenin XRF için doygunluk kalınlığına yakın olduğu ve sonuç olarak ölçüm hatalarını güçlü bir şekilde arttığı da düşünülebilir.
